Windya

Friday, March 25, 2016

Windy March 25, 2016 0 Comments

ජීවිත සටන ගීතයක් වූ කල

සිය දියණියගේ කුළුඳුල් කුසලතා එළිදකින හැටි දැකගැනීමේ දැඩි වුවමනාවෙන් ඇගේ මාපියන් පල්ලියේ මුල් අසුන් පෙළේ වාඩිගෙන සිටියා. ඒත් හිටිහැටියේ මෙතැනට කඩා වැදුණු සුදු හම ඇති මිනිසුන් පිරිසක් මේ යුවළ මුල් අසුන් පෙළින් ඉවතට ඇද දමා ඔවුන්ට පසුපෙළ අසුන් වල හිඳගැනීමට සැලැස්වුවා. ඒ ඔවුන් කළු සමක් ඇතිව ඉපදුණු නිසාවෙනුයි.

සිය පළමු ගායනය වූ "God Be With You, Till We Meet Again" ගයන්නට සූදානමින් සිටි දැරිය ඇගේ මාපියන්ට නැවතත් ඉදිරිපෙළ අසුන් වල හිඳගැනීමට දෙන තෙක් ඇගේ ගීය නොගයන බව පවසා සිටියා. Eunice Kathleen Waymon නමින් උපන් මේ දැරිය පසුකලෙක Nina Simone නමින් සිය නම වෙනස් කළා.

‘‘ආදරය තවදුරටත් මේසය වෙත පැමිණ පිළිගැන්වීම් නොකරන කල මේසයෙන් ඉවත් වී යෑමට ඔබ ඉගෙනගෙන සිටිය යුතුය.’’

ඇය තැලී පෙලෙන මිනිසුන්ට හඬක් අවැසි වූ විට ඔවුන්ගේ හඬ වූවාය. වේදිකාව මතදී ඇය පළකල නිහඬ බව ද ඇය සිය අදහස් ප‍්‍රකාශ කළ අවියක්ම විය.

Nina පිළිබඳ මේ දිනවල බොහෝ දෙනෙකු කතාබහ කරන්නේ ඇගේ ජීවිතය අළලා නිර්මාණය කළ What Happened, Miss Simone වාර්තා චිත‍්‍රපටයට හිමිවන කීර්තියත් සමගිනි.

Nina Simone ඇමරිකන් ගායිකාවක, ගීත රචිකාවියක, පියානෝ වාදන ශිල්පිනියක හා සමාජ පිරිස් වල අයිතීන් වෙනුවෙන් 1954-2003 කාලසීමාවේදී හඬ නැගූ ශිල්පිනියකි. ජෑස්, බ්ලූස්, ජන සංගීතය, ගොස්පෙල් හා පොප් ආදී සංගීත ශෛලීන් ගණනාවක සිය දක්ෂතා පෙන්නුම් කිරීමට ඇය සමත්වූවාය.

සිය නිර්මාණ තුළින් Nina ට කළු ජාතික කාන්තාවක ලෙස විඳින්නට සිදුවු දුක් ගැහැට පිළිබඳ පවසන්නට ඇය නිරන්තරයෙන් උත්සහ දැරුවාය.

ජීවිතය අරුමයක් වූ කල

පිලඩෙල්පියා වල පිහිටි Curtis Institute of Music ඇකඩමියේ අධ්‍යාපනය හැදෑරීමට භසබ් සිය තරුණ වියේදී අයදුම් කළ අතර එම තෝරාගැනීමේ පරීක්ෂණයේදී ඇය ප‍්‍රතික්ෂේප වන්නේ ඇය කළු ජාතික කාන්තාවක වූ බැවිනි. කෙසේහෝ මේ සිදුවීමෙන් වසර ගණනාවක් ගතව ගිය තැන 2003 වසරේදී ඇගේ මරණයට දින දෙකකට පෙරාතුව ඇයට මෙම සංගීත ඇකඩමියෙන්ම ගෞරව උපාධියක් පිරිනැමුණි.

Nina Simone 1958 වසරේදී පමණ සිට ගීත ඇල්බම් 40 කට ගණනාවකට ඇය සිය හඬ දායකත්වය ලබාදුන්නාය.

I Loves You, Porgy, My Baby Just Cares for me, I put a Spell on You, Wild is the Wind වැනි ගීත ඇය ගැයූ ගී අතරින් අතිශය ජනප‍්‍රියත්වයට පත්වු ඒවාය.

Nina Simone ජීවන චාරිකාව ඇසුරින් නිර්මාණය වූ වාර්තා සිනමාපටය

Ninaගේ ජීවිත කතාව හා ඇගේ දිවියේ සුවිශේෂී සංධිස්ථාන පදනම් කරගෙන නිර්මාණය වූ What Happened, Miss Simone, Liz Garbus ගේ වාර්තා සිනමාපටයකි

2015 Sundance උළෙලේදී මේ සිනමාපටය ප‍්‍රදර්ශනය වු අතර 2016 ඇකඩමි උළෙලේදී හොඳම වාර්තා සිනමාපටයට හිමි සම්මානය උදෙසා ද නිර්දේශ විය. මේ සිනමාපටයේ නම යොදාගෙන තිබෙන්නේ මායා ඇන්ජිලෝ ගේ පාඨයකිනි.

‘‘මට නිදහස කියලා කියන්නේ බිය නැතිකමයි.’’

Nina Simone

Wednesday, March 23, 2016

Windy March 23, 2016 0 Comments

දෛවයට අභියෝග කළ ජෑස්

පුංචි පුතෙක් විදියට ඉපදී වසර කිහිපයක් ගතවී ගිය තැන ඔහු, ඇය බවට පත්වුණොත්. සරළවම කිව්වොත් ලිංගික විපර්යාසයකට ලක්වුණොත්. ලෝකයා එවැන්නෙකුව මොනවිදියේ කෙනෙක් ලෙසින් පිළිගනීවිද ?

ඇය කවුද ?

ජෑස් ජෙනින් කියන්නේ ලොව සිටින ලිංගික විපර්යාසයට පත්වූවන් වෙනුවෙන් හඬ නගන ළාබාලතම තැනැත්තියයි. යූ ටියුබ් තුළින් අතිශය ජනප‍්‍රියත්වයට පත්වූ චරිතයක්, ගායිකාවක්, නිරූපණ ශිල්පිනියක්, රූපවාහිනී තාරකාවියක් හා LGBT ප‍්‍රජාවේ අයිතීන් වෙනුවෙන් හඬ නගන ළාබාල දැරියක ලෙසින් ඇය නම්කළ හැකියි.

ඔහු, ඇය බවට පත්වූ කල

ජෑස් 2000 වසරේදී මෙලොව එළිය දකින්නේ ජෙනින්න්ස් නම් පිරිමි දරුවෙකු ලෙසිනුයි. නමුත්, ගැහැණිය හා පිරිමියා කියන්නේ කවුරුන්දැයි යන්න නිසිලෙස තේරුම් ගැනීමට වත් නොහැකි වුණු සිය සිවු හැවිරිදි වියේදී ජෑස්, ගැහැණු දරුවෙකු වීමේ මූලික ලක්ෂණ පහළ වෙනවා.

වාසනාවකට වගේ ජෑස් පවුලේ සාමාජිකයින් මේ ගැන දැනුවත් වී තිබුණු නිසා ඇගේ වයස අවුරුදු හයේදී සිටම වැඩෙන දරුවෙකු ලෙස ලිංගික විපර්යාසයට ලක්වීමේදී මුහුණපාන්නට වෙන අභියෝග ගැන ප‍්‍රසිද්ධියේ කතාබහ කිරීමේ අවස්ථාව ජෑස්ට හිමිවෙනවා.

ඒ විතරක් නෙමෙයි ජෑස්ගේ මාපියන්ගේ උදව් උපකාරයෙන් ජෑස් වැනිම වුණු තවත් දරුවන්ට සවියක් වෙන්නට TransKids Purple Rainbow Foundation පිහිටුවාගන්නවා. තමන් කවුරුන්ද යන්න පිළිබද ප‍්‍රසිද්ධියේ පැවසීමට ජෑස් මොනම මොහොතකවත් පසුබට වුණේ නැහැ. පිරිමි දරුවෙකුගේ සිට දැරියක දක්වා පරිවර්තනය වුණු සිය ජීවන අත්දැකීම් I Am Jazz කෘතිය තුළින් ජෑස් ඉදිරිපත් කරනවා.

ජෑස්ගේ නිර්භීතකම මිනිසුන්ගේ වෙනස් බවට ගරුකරන මහා සමාජය තුළ කෙතරම් පිළිගැනීමට ලක්වූවාද කිවහොත් 2014 වසරේදී ටයිම් සඟරාව නම්කළ "The 25 Most Influential Teens of 2014" අතරට ද ඇය එක්වෙනවා.

අද වනවිට ඇය රංගන හා නිරූපණ ශිල්පිනියක බවට ද පත්වී හමාරයි. කාන්තා රූපලාවන්‍ය නිෂ්පාදනයේ ප‍්‍රමුඛතම සන්නාමයක් වන 'ක්ලීන් ඇන්ඞ් ක්ලියර්' දැන්වීම් වලට පෙනී සිටීමත් සමගයි. ''මිනිසුන් තුළ තිබෙන ලිංගිකමය වෙනස්කම් හෝ ලිංග භේදය පිළිබඳ සැලකිලිමත් නොවී ඔවුන්ගේ පෞරෂත්වයට මම හදවතින්ම ආදරය කරනවා'' ජෑස් ලොවට කියාදෙන පාඩම එයයි.

ඇය යනු ?

''මා සුවිශේෂී කෙනෙක්. මම හිතන පතන විදියත් අනෙක් අයට වඩා වෙනස්. ඉතිං අනිවාර්්‍යයෙන්ම මා ශක්තිමත් වගේම එඩිතර කෙනෙක් .''

ජෑස් ජෙනින්ස්

Tuesday, March 15, 2016

Windy March 15, 2016 0 Comments

මරණය දෑතින් දරා දිවිගෙවන ලීසා

ඒඞ්ස්, පාසලක් හා පුංචි පුතෙකු පිළිබඳ වුණූ තුන්කොන් කතාවක් පසුගිය මාසය තුළ අතිශය කතාබහට ලක්වුණා. කොහොමින් කොහොම වුණත් මේ කතාවේ උණුසුම මේ වනවිට මැකී ගොස් අවසන්.

මාපියන්ගේ වැරදි හෝ වෙනත් අත්වැරදීම් හේතුවෙන් ලොවපුරා මිලියන ගණනකට අධික දරුවන් පිරිසකට මරණය දෑතින් දරාගෙන ජීවත්වීමට සිදුව තිබෙනවා. සමහර දරුවන් මරණයේ ලේබලය ඇලවෙන්නේ මෙලොව එළිය දකින්නටත් පෙරමයි.

තවමත් දහසය හැවිරි ලීසා යොරසෙන්කෝ කියන්නෙත් ඒඞ්ස් නිසා මරණය අතේ දරාගෙන ජීවත්වන යුක්රේන දැරියක්. ඇය ගැන ලෝකයක් කතාබහ කරන්නට ගත්තේ 2013 වසරේදීයි. 2013 දී යුක්රේන රජය ඉදිරිපත් කළ අයවැය යෝජනාවෙන් එච්අයිවී වෛරසය ආසාදිතවූවන්ගේ රෝගී තත්වය මැඩපවත්වන්න දරන සෞඛ්‍ය වියදම් කප්පාදු කිරීමට යාමේදී ඇය නොබියව යුක්රේන පාර්ලිමේන්තුවට ගොස් හඬනැගූ නිසයි.

ලීසා එහිදී පවසන්නේ ‘‘මේ අයවැය සම්මත වුණොත් ඒඞ්ස් ආසාදිත බොහෝ මාපියන් මෙන්ම දරුවන් ද නිසි ප‍්‍රතිකාර නැතිකමින් මියයාවි. මේ අයවැයට ඡුන්දය ලබානොදෙන ලෙස මම ඉතා බැගෑපත්ව ඔබෙන් ඉල්ලා සිටිනවා. මට සිදුවුණු දේ අනෙක් දරුවන්ට ද සිදුනොවිය යුතුයි’’ යන්නයි.

කොහොමවුණත් ඇගේ කතාවෙන් පස්සේ එච්අයිවී ආසාදිතවූවන් වෙනුවෙන් දරන වෛද්‍ය වියදම් පිළිබද සුවිශේෂී අවධානයක් යොමුකරන්නට යුක්රේන රජය එකගවුණා.

ලීසාගේ මව මත්ද්‍රව්‍යය එන්නත් කරගැනීමට යෑමේදී සිදුවූ අත්වැරැුද්දක් ලීසාටත් එච්අයිවී ආසාදිත වී ඇති බව දැනගන්නේ වයස අවුරුදු 6 දීයි. මත්ද්‍රව්‍ය ළගතබාගත් වරදට වසර තුනක් හිරබත් කන ලීසාගේ මව නැවතත් මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඇබ්බැහි වෙන්නේ ඇගේ සැමියාගේ බලකිරීමත් සමගයි. කොහොම වුණත් ඇය 27 වියේදී මියයෑමත් සමග ලීසා වෙනත් මාපියන් දෙදෙනෙකු යටතේ හැදී වැඩෙනවා.

ස්පර්ශයෙන් එච්අයිවී ආසාදනය වන බව කී ගුරුවරියට පාඩමක් ඉගැන්වූ ලීසා

ලීසාගේ මිතුරන් නිරන්තරයෙන් ඇය වටා සිටියත් ලීසාගේ පාසලේ උගන්වන එක් ගුරුවරියක් පවසා තිබුණේ අත් ඇල්ලීමෙන් හා කිවිසුම් මගින් වුවත් ඒඞ්ස් ශරීරගත විය හැකි බවයි. යුක්රේන පාර්ලිමේන්තුවේ දී පවා නොබියව තමන්ගේ අයිතීන් වෙනුවෙන් කතා කරලා තිබුණු ලීසා මෙය ‘විකාර කතාවක්’ යැයි පවසා ගුරුවරියට නිසි පිළිතුරක් ලබාදී විදුහල්පති කාර්යාලයට ගමන් කිරීමට පවා පැකිළුණේ නැහැ.

ලීසාගේ කතාව එතැනින් නිමා නොවී සමාජයේ අනෙක් දරුවන්ට මෙන් සාමන්‍ය ජීවිතයක් ගතකිරීමේ අවස්ථාව ඇයට උදාවෙන්නේ එච්අයිවී ගැන නිසි අවබෝධයක් ඇති සමානාත්මතාව අගයන කුහකත්වයෙන් තොර බහුතර මිනිසුන් සිටින සමාජයක ලීසා ජීවත්වන නිසා බව ද මතක තබාගත යුතුයි.

Thursday, March 10, 2016

Windy March 10, 2016 0 Comments

මගේ අරගලය ජනගත වූ කල - කාල් ඕවේ නොග්ස්ගාර්ඞ්

Min Kamp කෘතිය හිට්ලර් විසින් රචනා කරන ලද ස්වයං චරිතාපදානය බව දනිමු. නෝර්වේජියානු ලේඛකයකු වන කාල් ඕවේ නොග්ස්ගාර්ඞ් විසින් රචනා කළ My Struggle (Min Kamp) කෘතියට පදනම් වන්නේ එවැනි තේමාවකි.

''එදින මීට වසර 18 කට පෙර උදාවුණු ගිම්හානයේ දිනයකි. ඒ මොහොතේදී මා හා මගේ සොහොයුරා ක‍්‍රිස්ටියන්සෑන්ඞ් නගරය පසුකරමින් සිටි අතර මාර්ගයේ පවතින දැඩි වාහන තදබදය හා අධික රස්නයෙන් මිදීමට තැත් දරමින් සිටියෙමු. ක‍්‍රිස්ටියන්සෑන්ඞ්, නගරය මගේ පියා ඉපදුණු නගරය වූ අතර අප දෙදෙනා ඒ මොහොතේ ගමන් කරමින් සිටියේ අප පියාගේ මළගමට සහභාගී වීමටයි. දැඩි රස්නය මගහරවමින් ඒ මොහොතේ වැස්සක් ද ඇදහැලෙන්නට වූ අතර මා සොහොයුරා මෝටර් රියේ වයිපරය ක‍්‍රියාත්මක කළේය. මා දෙස කිසිදු බැල්මක් නොබැලූ ඔහු පවසා සිටියේ කවුරුවත් මේ කතාව විශ්වාස නොකළත් ඔබට මේ ගැන ලියන්නට පුළුවන්'' යන්නයි' 'ද ගාර්ඩියන්' වෙත අදහස් දැක්වූ ඔහු පසුගියදා පවසා සිටියේය.

කාල් රචනා කළ My Struggle (Min Kamp) කෘති පෙළ දැඩි ආන්දෝලනයකට තුඩුදුන් කෘති පෙළක් වූ අතර මේ කෘති පෙළට පදනම් වූයේ කාල්ගේ හා ඔහුගේ සමීපතමයින්ගේ ජීවන අත්දැකීම්ය. විශේෂයෙන්ම, කාල්ගේ පියා පිළිබඳ මෙම කෘතිය තුළ බොහෝ කරුණු සටහන් වී තිබුණු නිසා කාල්ගේ පවුලේ සාමාජිකයින්ගේ වුවමනාව වී තිබුණේ මෙම කෘතිය මුද්‍රණය වීම වැළැක්වීමටය.

''තරුණයෙක් ලෙසින් මා හැදී වැඩුණු කාලයේදී තාත්තා සරළ ජීවිතයක් ගතකළා. නමුත්, ඔහු කුමන හෝ මොහොතකදී වෙනස් වේවිදැයි නිශ්චිතව පවසන්නට හැකිනොවීම දරුවෙක් ලෙසින් මට මුහුණදෙන්නට සිදුවුණු ගැටළුවක් වුණා. මට වයස අවුරුදු 16 පමණ වෙද්දි තාත්තා අතිශය දරුණු විදියට බීමතට ඇබ්බැහි වුණා. අවසානයේදී ඔහු ගෙදරින් නික්මී ගියා. ඒ සමගම තාත්තා මගේ ජීවිතයෙන් අතුරුදහන් වුණා. ඔහු අළුතින් පවුල් වෙලා ආයෙත් දරුවෝ හැදුවත් ඔහුගේ ජීවීතේ කොතැනක හෝ වැරදුණු තැනක් තිබුණා. ඒ වයසේ දරුවෙකු හා මාපියන් අතර පවතින සම්බන්ධතාවය එක් පැත්තකට පමණක් සීමාවුණු සබඳතාවක් වන අතර දරුවන් නිරන්තරයෙන් උත්සහ ගන්නේ මාපියන්ගෙන් වියුක්ත වීමටයි. තරුණ වයසේ දරුවන් නිරන්තරයෙන්ම උත්සහගන්නේ ඔවුන්ගේම වූ ලොවක් ගොඩනගන්නටයි. එබැවින්ම, මේ කාලපරිච්ෙඡ්දය හරිම රසවත් වුණා.'' යන්න සිය කෘතිය පිළිබඳ අදහස් පළකරන කාල් පවසයි.

''දරුවන්ට කඳුළටත් වඩා දරාගැනීමට අසීරු එකම දෙය වන්නේ නිම්හිම් නැති සතුටයි.'' කාල් ඕවේ