පිළිරූ බිඳලූ  අරුන්දතී

තේ වතු කළමනාකරුවකුගේ දියණිය ලෙස මෙලොව එළියදකින ඇයට පියාගේ සෙනෙහස අහිමිවන්නේ දෙහැවිරිදි වියේදී ඇගේ මව පියාගෙන් දික්කසාද වීමත් සමඟයි. ප‍්‍රථමයෙන් අපට ඇයව හඳුනාගන්නට හැකිවන්නේ තිර රචිකාවියක් ලෙසයි. 1988දී අරුන්දතී රචනා කළ ෂබ අයසජය ්බබසැ ඨසඩැි සඑ ඔයදිැ  තිර රචනය උදෙසා ඇයට ඉන්දීය ජාතික සම්මානය හිමිවෙනවා.
පුලාන් දේවියගේ චරිතය පදනම් කරගත් ශේකර් කපූර් අධ්‍යක්ෂණය කරගත් බැන්ඞ්ට් ක්වීන්, චිත‍්‍රපටය විවේචනය කරන අරුන්දතී පවසන්නේ ‘¥ෂණයට ලක්වූ ජීවත්වන කාන්තාවකගේ කතාව පදනම් කරගත් චිත‍්‍රපටයක් නිර්මාණය කිරීම තුළ ඇගේ ජීවිතය සහ එහි අරුත්  වැරැුදි ලෙස ඉදිරිපත් කර ඇති බවයි. ඇය විසින් රචිත ඔයැ ටදා දෙ ීප්කක ඔයසබටි (1997* කෘතිය බුකර් සම්මානය හිමිවීමත් සමඟ ලෝකය ඇය පිළිබඳ දැනගන්නවා. මේ ඇය ගැනයි.

‘පීකේ’, ඔහු ඉන්දීය සමාජයට පිටස්තරයෙක්, තමන්ගේ ලොවට නැවතත් ගමන් කරන්නට අවැසි අනන්‍යතාවය සොයාගෙන ඔහු යනවා. නිරුවතින් ඉන්දියාවට පැමිණි ‘පීකේ’ ටිකෙන් ටික තමන්ගේ  පිටස්තර බවින් මිදෙන්නට උත්සහ ගන්නවා.
එහෙම නැතිව ඔහුට ඒ සමාජයේ පවතින්නට නොහැකි නිසයි. ඒ අනන්‍යතාව සොයාගන්නට නොහැකි වූ තැන ඔහු කරන්නේ.
හැම මිනිසකුම කරන්නාක්මෙන් දෙවියන් සොයාගෙන යෑමයි. ඒත්, දෙවියන් වෙනුවට ඔහුට හමුවෙන්නේ දෙවියන් සේ වෙස් වලාගෙන ඉන්න උදවියයි.
නැත්නම් දෙවියන් නිසාවෙන්ම වියවුල් වුණු ලෝකයයි.
කොහොම වුණත් නිරුවතින් ඉන්දියාවට පැමිණි මේ  පිටස්තරයා සමස්ත ඉන්දීය සමාජයම නිරුවත් කරනවා.
බඩගින්නට අහරක් සොයාගෙන යන ඔහු දකින්නේ එක් තැනැත්තකුගේ රුව සහිත අජීවී කොළයක් පෙන්වූ විට තමන් බලාපොරොත්තු වන  ඕනෑම දෙයක් මිලදී ගන්න පුළුවන් බවයි. ‘පීකේ’ කරන්නේ මේ රුව දකින හැමතැනකින්ම ඒවා හැකිතරම් ප‍්‍රමාණයක් එකතු කිරීමයි. ඒත් ඒ වෑයම සාර්ථක වෙන්නේ නැහැ. මේ අජීවී කඩදාසි මත ඉන්න පුද්ගලයා මතකද?
ගාන්ධිි
ඒ පිටස්තරයා මෙන්ම තවත් ගැහැනියක් ඉන්දියානු සමාජය පිටස්තරයෙක් ලෙසින් දකිනවා.
ඔයැ ටදා දෙ ිප්කක ඔයසබටි වැනි කෘතියක් ඇගේ අතින් ලියැවෙන්නේ එලෙසයි. ඇය අරුන්දතී රෝයි.
‘පීකේ’ එකතු කළ අර කිව්ව අජීවී කොළයේ ඉන්න පුද්ගලයා මතකද?
ගාන්ධි ගැන පසුගිය දිනෙක අරුන්දතී කියන්නේ
‘රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවලට අනුග‍්‍රාහකත්වය දැක්වූ පළමු අනුග‍්‍රාහකයා ඔහු බවයි. 1915 සිට ගාන්ධි මිය යන තෙක්ම ඔහුට අනුග‍්‍රාහකත්වය දැක්වූවේ බර්ලාස්, බජාජ් සහ ටාටා සමාගම් බවත් අරුන්දතී ප‍්‍රකාශ කරනවා. ඔයැ ක්‍දකකැජඑැා උදරනි ධෙ ඵ්ය්එප් ඨ්බායස කෘතිය උපුටා දක්වන අරුන්දතී කියන්නේ ගාන්ධි සැබෑවටම අප‍්‍රිකාවේ වර්ගවාදයට එරෙහිව සටන් කළා කිව්වත් ඒ කතාව අසත්‍යයක් බවයි. ගාන්ධිගේ පළමු දේශපාලන ජයග‍්‍රහණය වුණේ ඩර්බන්හි තැපැල් කාර්යාලයේ තුන් වන ප‍්‍රවේශ දොරටුවක් විවෘත කිරීම බවයි. අරුන්දතී ප‍්‍රකාශකරන්නේ. මෙලෙස තෙවැනි ප‍්‍රවේශ දොරටුවක් විවෘත කිරීමේ හේතුව බවට පත්වෙන්නේ අනෙක් කළු ජාතිකයන් සමඟ ඉන්දීය ජාතිකයන්ට නොගෑවී යෑමේ මාර්ගයක් විවර කිරීමයි. බෝර් යුද්ධය සහ බැම්බතා කැරැුල්ලේදී ද ගාන්ධි බි‍්‍රතාන්‍යයන්ට සහය පළකළ බවත් අරුන්දතී කියනවා.
බුකර් සම්මානයෙන් පිදුම් ලැබූ මේ ලේඛිකාව අද වනවිට ඒ චරිතයෙන් තරමක් බැහැරට ගොස් සමාජ කි‍්‍රයාකාරිනියක ලෙසින්ද හඳුනාගන්නට හැකියි.
ඉන්දියානු සාමාජය නිරන්තරයෙන් පීඩාවට ලක් කරන ප‍්‍රබලම කරුණක්ව තිබෙන්නේ කුල ක‍්‍රමයයි. අරුන්දතී කුල ක‍්‍රමය යන්න අර්ථකතනය කරන්නේ දේශපාලන හුදෙකලාභාවය  තුරන් කිරීමට නිර්මාණය වූ සාධකයක් ලෙසිනුයි. එබැවින්ම මෙය අතිශය සංකීර්ණ අරගලයක්ව තිබෙනවා යන්න ඇගේ අදහසයි.
කෙසේ වුවත්, බ‍්‍රාහ්මීයවාදය, ධනවාදය සහ අධිරාජ්‍යවාදය අතර අඛණ්ඩ සහ ප‍්‍රත්‍යක්ෂව අනාවරණය නොවූ සබඳතාවක් ගොඩනැගුණේ නැතිවුවහොත් කුල ක‍්‍රමයට විරුද්ධව තිබෙන සටන සාර්ථක නොවන බවද අරුන්දතී කියනවා. ඉන්දියානු ජනතාව නිරන්තරයෙන්ම පෙළන කරුණක් ලෙස කුලවාදය හඳුනාගන්නට හැකිවුවත් හැබෑවටම කුලය කියන්නේ කුමක්ද යන්න සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේ බොහෝදෙනකුට කිසිම අදහසක් නැතිබවත් ඇගේ විශ්වාසය වෙනවා. එහෙම වටපිටාවක තමයි දෙවියන් කවුද, ඉන්නේ කොතැනද කියලවත් නොදැන ඔවුන් වෙනුවෙන් තමන්ගේ ජීවිතය වුණත් පුදදෙන්නට කැමැති උමතුවෙන් වගේ කටයුතු කරන පිරිසක් ‘පීකේ’ ගේ නෙත ගැටෙන්නේ.
මේ ගැන අරුන්දතී කියන්නේ ඉන්දියාවේ මිනිස්සුන්ට කුලය කියලා කියන්නේ හින්දු  ධර්මයට සම්බන්ධ ගුප්ත අදහසක් බවයි.
එක්තරා විදිහකින් ඇය කුල ක‍්‍රමයට එරෙහිව ගෙනයන සටන විප්ලවයක්, වෙනසක් ඇතිකිරීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් අරුන්දතී ගෙනයන සටන පිළිබඳ බලාපොරොත්තුවක් තබාගත හැකිද කියලා ඇගෙන් විමසා සිටි එක් අවස්ථාවකදී අරුන්දතී කියන්නේ ‘සටන් කිරීම නැත්නම් විප්ලවය කියන අදහස පසුගිය දශක ගණනාව පුරාවටම දුක් විඳලා තිබෙනවා. 1960 වගේ කාලයකදී නැක්සලයිට් වැනි සටන් හරහා වගේම මාවෝවාදී සටන් තුළිනුත් මිනිසුන් සටන් කරන්නේ අවතැන්වීමට එරෙහිවයි ඔවුන් සටන් කරන්නේ භූමිය  ඒ භූමිය අයිති මිනිසුන්ගේ
ඩැහැගැනීමට එරෙහිව’ බවයි. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ඉන්දියාව තුළ හිදිමින් අරුන්දතී කියන්නේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය තුළ තිබෙන සෑම සංස්ථාවක්ම මිනිසුන්ව පාලනය කරන්නට වෙරදරනවා මිසක් ඔවුන් වෙනුවෙන් කිසිදු කටයුත්තක් කිරීමට උත්සහ නොගන්නවා කියලයි. කතාවේ මුලින් කිව්ව ‘පීකේ’ වගේ ඇය ඉන්දියාවට පිටස්තරයෙක් නොවුණත් ඉන්දියාව තුළ හිඳගෙනම ඉන්දියාව විවේචනය කරන්නට තරම් ශක්තියක් ඇයට තිබෙනවා.
පසුගිය දිනෙක ඇය අම්බෙඞ්කාර් සුදාර් සම්මානයෙන් පිදුම් ලබන්නේ හඬක් නැති මිනිසුන් විඳින දුක් ගැහැට පිළිබඳ කතාබහ කළ නිසාවෙනුයි. ඒ වගේම ලෝකයේ සිටින අතිශයින් වැදගත් චින්තකයන් අතරත් ඇය ඉදිරියෙන්ම සිටිනවා. ආයෙත් ‘පීකේ’ දිහාවට හැරුණොත් ඔහු කියන්නේ ඉන්දීය සමාජය තුළ ඔහුට පෙනෙන්නට තිබෙන දේවල් ගැනයි. ඒ නිසාවෙන්මයි ‘පීකේ’ නැත්නම් ‘බීලද ඉන්නේ’ (අවසිහියෙන්ද?* ලෙස ඔහුගෙන් ප‍්‍රශ්න කරන්නේ ඒ මේ ලොවේ බොහෝ දේවල් ඔහුට ආගන්තුක නිසයි. ඒ ගැන ඔහු බොහොම විවෘතව කතාකරනවා. වරෙක ලේඛිකාවක් වුණු අරුන්දතීගෙන්  නිර්මාණයක් කියලා කියන්නේ කුමක් දැයි විමසනවා.
ඇය කියන්නේ කතාවක් කියලා කියන්නේ සංකීර්ණ ලෝකය තුළ තිබෙන දේවල් ගැන අතිශය සරල ලෙස පැවසීම කියලයි. ‘මම ලේඛිකාවක් වුණේ ඒ නිසයි. මම දේශපාලනඥයෙක් වුණා නම් මට සටන් පාඨයක් තියෙන්නට හැකියි. අපිට දැනෙන ලෝකය දැනවීම බෙහෙවින් සදාතනික වූවක්. අපි දිගින්දිගටම ඒ දැන්වීම කරද්දි අනෙක් අයටත් දනවන්න පුළුවන්. නමුත් කාරණය වෙන්නේ අපි මේ දේ  දනවන්නේ තුන්  දෙනෙකුටද නැත්නම් මිලියන තුනකටද කියන එකයි’
අරුන්දතීයීයි, පීකේ ගැනයි ආයෙමත් මතක් කරලා බලන්න.